یکی از نگرانی‌های مهم بانوانی که در کنار تمرینات ورزشی خود اقدام به مصرف مکمل‌های بدنسازی می‌کنند، موضوع تأثیر مکمل بر هورمون‌های زنانه است. بسیاری از افراد تصور می‌کنند مصرف مکمل‌های ورزشی می‌تواند منجر به اختلالات هورمونی شود یا روی قاعدگی، خلق‌وخو، سطح انرژی یا حتی سلامت باروری تأثیر بگذارد. این دغدغه زمانی جدی‌تر می‌شود که فرد در کنار تمرینات قدرتی، از مکمل‌هایی مانند پروتئین وی، کراتین، آمینواسیدها یا چربی‌سوزها استفاده می‌کند و نمی‌داند که این ترکیبات چگونه با هورمون‌های زنان و مصرف مکمل ارتباط پیدا می‌کنند.
در این مقاله از مکملستان بررسی می‌کنیم که تأثیر مکمل بدنسازی بانوان بر هورمون‌ها چیست، کدام مکمل‌ها بی‌خطرند و کدام‌یک نیازمند احتیاط هستند و چگونه می‌توان مصرف مکمل را با شرایط هورمونی بدن هماهنگ کرد. هدف، ارائه یک راهنمای دقیق است تا مشخص شود کدام نگرانی‌ها واقعیت دارند و کدام‌یک ناشی از باورهای نادرست هستند.
هورمون‌ها در بدن بانوان نقش کلیدی در تنظیم چرخه قاعدگی، سوخت‌وساز، خلق‌وخو، سطح انرژی، سلامت باروری و عملکرد عضلانی دارند؛ بنابراین هر تغییری در سبک زندگی، تغذیه یا مصرف مکمل می‌تواند به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم بر هورمون‌ها اثر بگذارد. مکمل‌های ورزشی به سه روش ممکن است با هورمون‌ها تعامل داشته باشند:
زمانی که صحبت از تأثیر مکمل بدنسازی بانوان بر هورمون‌ها می‌شود، اولین نکته مهم این است که نوع مکمل اهمیت بسیار زیادی دارد. برخی مکمل‌ها مانند ویتامین‌ها، مواد معدنی، پروتئین‌ها و آمینواسیدها معمولاً بی‌خطر هستند و تأثیر مستقیمی در اختلالات هورمونی ایجاد نمی‌کنند؛ اما دسته‌ای دیگر از مکمل‌ها مانند چربی‌سوزهای قوی یا محرک‌ها ممکن است روی سیستم عصبی و درنتیجه روی برخی هورمون‌ها تأثیر بگذارند.
بسیاری از بانوان درباره مصرف پروتئین وی یا مکمل‌های پروتئینی این سؤال را مطرح می‌کنند که آیا این محصولات ممکن است باعث تغییر در هورمون‌های زنانه شوند یا نه. پاسخ علمی این است که پروتئین‌ها تأثیر مستقیمی بر تغییر هورمون جنسی ندارند. پروتئین وی و سایر مکمل‌های پروتئینی از منابع طبیعی تهیه می‌شوند و نقش اصلی آن‌ها در بدن عبارت است از:
هیچ شواهد علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد پروتئین وی عامل اختلال هورمونی در زنان است. به همین دلیل، بسیاری از پزشکان و متخصصان تغذیه، پروتئین را یکی از مطمئن‌ترین مکمل‌ها برای بانوان می‌دانند؛ بنابراین در زمینه پروتئین‌ها، نگرانی از نظر مکمل بدنسازی زنان و اختلال هورمون پایه علمی ندارد، به شرط آنکه مکمل اصل و استاندارد مصرف شود.
کراتین یکی از مکمل‌هایی است که بانوان هم به‌طور گسترده از آن استفاده می‌کنند. شواهد علمی نشان می‌دهد کراتین هیچ اثر منفی بر هورمون‌های زنانه ندارد و استفاده از آن برای بانوان کاملاً بی‌خطر است. کراتین حتی می‌تواند با:
به حفظ تعادل هورمونی کمک کند؛ بنابراین برخلاف برخی باورها، کراتین از نظر تاثیر بر هورمون بدنسازی بانوان یک انتخاب امن است.
دسته‌ای از مکمل‌ها که بیشترین احتمال تأثیر بر هورمون‌ها را دارند، چربی‌سوزهای محرک‌دار هستند. این مکمل‌ها معمولاً حاوی کافئین بالا، ترکیبات ترموژنیک یا محرک سیستم عصبی هستند. مصرف طولانی‌مدت یا مصرف بیش از حد این محصولات می‌تواند باعث:
این موارد به‌صورت غیرمستقیم بر هورمون‌های زنان و مصرف مکمل اثر می‌گذارند؛ بنابراین بانوان باید در مصرف چربی‌سوزها نهایت دقت را داشته باشند و ترجیحاً بدون توصیه متخصص از این مکمل‌ها استفاده نکنند.
بخشی از مکمل‌ها نه‌تنها باعث اختلال هورمونی نمی‌شوند، بلکه می‌توانند به‌صورت غیرمستقیم به تنظیم هورمون بانوان با مکمل کمک کنند. این دسته شامل:
این مکمل‌ها با کاهش التهاب، بهبود عملکرد غدد، افزایش کیفیت خواب و کاهش استرس می‌توانند نقش مهمی در تعادل هورمونی داشته باشند؛ بنابراین همیشه مکمل‌ها مضر نیستند؛ بلکه انتخاب نادرست یا مصرف غیراصولی است که خطر ایجاد می‌کند.
برخی از بانوان تصور می‌کنند هر مکمل ورزشی باعث اختلال هورمونی می‌شود، در حالی که این باور بیشتر ناشی از اطلاعات غیرعلمی است. باید تفاوت قائل شد بین:
هیچ مکمل ورزشی استانداردی که به‌صورت قانونی در بازار عرضه می‌شود، حاوی هورمون نیست؛ بنابراین نگرانی از نظر مکمل بدنسازی زنان و اختلال هورمون معمولاً بی‌پایه است، مگر در صورت مصرف چربی‌سوزهای قوی یا محصولات غیرمجاز.
جمع‌بندی علمی نشان می‌دهد که بیشتر مکمل‌های ورزشی مانند پروتئین وی، کراتین، آمینواسیدها، پری‌ورک‌ها و مولتی‌ویتامین‌ها تأثیر منفی بر هورمون‌های زنانه ندارند و در بسیاری از موارد حتی می‌توانند باعث بهبود وضعیت متابولیکی و تنظیم بهتر هورمون‌ها شوند.
بنابراین، موضوع تأثیر مکمل بر هورمون‌های زنانه ارتباط مستقیمی با نوع مکمل، میزان مصرف، کیفیت محصول و شرایط بدنی مصرف‌کننده دارد. تنها گروه مکمل‌های محرک یا چربی‌سوزهای قوی ممکن است باعث تغییرات هورمونی شوند و باید بااحتیاط مصرف شوند. درنهایت، بهترین راه برای اطمینان از سلامت هورمونی، انتخاب مکمل‌های استاندارد و اصل، مصرف اصولی و مشورت با متخصص است.
۱. آیا مصرف پروتئین وی باعث اختلال هورمونی در زنان می‌شود؟
خیر. پروتئین وی یک مکمل تغذیه‌ای طبیعی است و هیچ اثر شناخته‌شده‌ای بر اختلال هورمونی زنان ندارد. این محصول معمولاً یکی از ایمن‌ترین مکمل‌ها برای بانوان است.
۲. آیا چربی‌سوزها می‌توانند بر هورمون‌های زنانه اثر بگذارند؟
بله. چربی‌سوزهای محرک‌دار ممکن است سطح کورتیزول، ضربان قلب و خواب را تحت‌تأثیر قرار دهند که همه این‌ها می‌تواند بر هورمون‌ها اثر غیرمستقیم داشته باشد. این مکمل‌ها باید با دقت مصرف شوند.
۳. آیا امکان تنظیم هورمون بانوان با مکمل وجود دارد؟
بله. مکمل‌هایی مانند ویتامین D، منیزیم، زینک، امگا ۳ و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند به بهبود تعادل هورمونی کمک کنند، به شرط آنکه مصرف آن‌ها اصولی باشد
بیشتر بخوانید:
